Việt vị hay liệt vị ? Khi nào cầu thủ coi là phạm lỗi? Xử phạt lỗi đó theo quy định hiện hành như thế nào? Với những người yêu bóng đá, chắc hẳn ai cũng biết, nhưng cũng còn nhiều người chưa rõ khái niệm về lỗi vi phạm này là gì? Cùng OK9 tìm hiểu các thông tin liên quan đến lỗi thi đấu này trong bóng đá một cách đầy đủ rõ ràng nhất trong bài viết này nhé!
Khái niệm việt vị hay liệt vị mới đúng?
Trong môn bóng đá, có hai từ thường gây nhầm lẫn khi chỉ lỗi vị trí của cầu thủ trên sân là “liệt vị” và “việt vị”. Do âm đọc gần giống nhau, nhiều người thường khó phân biệt đúng. Vậy, “việt vị” hay “liệt vị” mới là từ chính xác?
Từ đúng trong ngữ cảnh này là “việt vị,” dùng để chỉ lỗi vị trí trong bóng đá. Theo Từ điển tiếng Việt (Hoàng Phê chủ biên, 1992), “việt vị” được định nghĩa là: “Lỗi của cầu thủ khi nhận bóng để tiến công ở sân đối phương mà phía trước không có hai cầu thủ của đối phương” (tr.1094). Điều này có nghĩa là cầu thủ nhận bóng ở phía dưới hàng hậu vệ của đối phương, khi trước mặt chỉ còn thủ môn. Trong cuốn từ điển này, chỉ có mục từ “việt vị” với định nghĩa nêu trên, không có mục từ “liệt vị”.
Lỗi việt vị là gì?
Khi phạm luật, trọng tài sẽ cho đội đối phương hưởng quả phạt trực tiếp. Đường 13m của phần sân được xác định bởi đường thẳng chạy suốt bề ngang sân, song song và cách đều đường biên ngang 13m.
Luật việt vị trong bóng đá đã có từ bao giờ?
Luật đứng sai vị trí trong bóng đá đã xuất hiện từ cuối thế kỷ thứ 18, bắt nguồn từ các trường công lập ở Anh. Thời kỳ đầu, luật rất nghiêm ngặt, chỉ cần một cầu thủ đứng giữa bóng và cầu môn là đã bị coi là phạm lỗi. Các thành viên trọng đội lúc đó không được phép chuyền bóng về phía trước, mà chỉ có thể rê bóng hoặc đuổi theo bóng sau những pha tranh cướp hỗn loạn.
Đến năm 1848, Quy tắc Cambridge ra đời, đưa ra một luật việt vị hoàn chỉnh hơn. Theo đó, một thành viên sẽ bị coi là phạm lỗi nếu nhận bóng khi có ít hơn 4 cầu thủ đối phương đứng phía sau.Năm 1866, luật tiếp tục được sửa đổi theo Quy tắc Cambridge, thay vì 4, quy định mới yêu cầu có ít hơn 3 cầu thủ đứng phía sau để một thành viên bị coi là phạm lỗi. Đến năm 1925, luật chính thức thay đổi, giảm xuống còn ít hơn 2. Quy định này đã tồn tại và được sử dụng trong bóng đá cho đến ngày nay.
Các tình huống việt vị bạn có thể chưa biết trong bóng đá
Đầu tiên lỗi việt vị
Lỗi vị trí trong bóng đá là một trong những quy tắc phức tạp và gây tranh cãi nhiều nhất. Lỗi này xảy ra khi cầu thủ tham gia tích cực vào tình huống chuyền bóng hoặc chạm bóng của đồng đội trong khi đang đứng ở nơi phạm lỗi. Để hiểu rõ hơn, có ba trường hợp chính có thể dẫn đến lỗi này bao gồm:
- Chơi hoặc chạm vào bóng: Khi chơi hoặc chạm vào quả bóng được đưa tới bởi một đồng đội khác trong tình huống tấn công. Đây là tình huống thường thấy khi một cầu thủ đứng sau hàng phòng ngự đối phương và nhận bóng để ghi bàn.
- Gây cản trở đối phương: Khi cầu thủ gây cản trở bằng cách đứng ở vị trí làm che khuất tầm nhìn của thủ môn hoặc đối phương, hoặc tác động đến khả năng chơi bóng của họ.
- Lợi thế từ vị trí: Khi đạt được lợi thế bằng cách chơi bóng hoặc ngăn cản cầu thủ đối phương khi quả bóng bật ra từ cột dọc, xà ngang hoặc từ thủ môn đối phương. Điều này thường xảy ra trong các tình huống bóng bật ra sau khi thủ môn cản phá một cú sút.
Việc xác định lỗi việt vị không chỉ dựa vào vị trí của cầu thủ mà còn vào ý định và hành động của họ trong tình huống đó. Đặc biệt, các trọng tài có thể check var bất cứ lúc nào khi khán giả xem trực tiếp kịch liệt phản đối và tất nhiên kết quả sau khi xem lại video từ trợ lý sẽ công bố hoàn toàn thuyết phục hơn. Tuy nhiên, cũng gây ra sự hụt hẫng, bức xúc ở đội đang có lợi.
Thứ 2 hành vi xác nhận không phạm lỗi
Có những trường hợp đặc biệt khi đứng ở vị trí việt vị nhưng không bị phạt nếu nhận bóng trực tiếp từ các tình huống sau:
- Nhận bóng từ quả ném biên: Trong tình huống này, cầu thủ dù đứng ở vị trí vẫn không bị coi là phạm lỗi vì quy tắc này không áp dụng cho các quả ném biên.
- Nhận bóng từ quả phạt góc: Tương tự, khi nhận bóng từ một quả phạt góc, cầu thủ cũng không bị phạt lỗi. Điều này cho phép các đội tận dụng các tình huống cố định để tạo ra cơ hội ghi bàn.
- Nhận bóng từ quả phát bóng của thủ môn: Khi thủ môn thực hiện quả phát bóng, có thể nhận bóng mà không bị phạt lỗi việt vị, dù có đứng ở vị trí trước đó.
Luật việt vị bóng đá 7 người cập nhật mới nhất
Trong bóng đá 7 người, luật việt vị quy định rằng một cầu thủ sẽ bị coi là ở vi phạm khi họ đã di chuyển qua đường 13m thuộc phần sân đối phương và đứng gần đường biên ngang sân đối phương hơn bóng, ngoại trừ các trường hợp sau:
- Nếu có ít nhất 2 đối phương đứng gần đường biên ngang hơn.
- Nếu cầu thủ nhận bóng do đối phương chủ động chuyển đến.
- Nếu nhận bóng trực tiếp từ quả phát bóng, phạt góc, ném biên, hoặc thả bóng của trọng tài.
Một cầu thủ ở nơi việt vị không nhất thiết bị coi là phạm luật. Họ chỉ bị phạt việt vị nếu vào thời điểm đồng đội chuyền bóng hoặc khống chế bóng, cầu thủ đó – theo nhận định của trọng tài – có hành vi chủ động như:
- Tham gia tình huống trận đấu.
- Gây trở ngại cho đối phương.
- Tìm cách chiếm lợi thế trong vị trí phạm lỗi.
Quyết định thi hành lỗi việt vị luật bóng đá 11 người
Trong bóng đá 11 người, luật việt vị quy định rõ ràng các trường hợp cầu thủ bị coi là phạm lỗi.
- Thành viên bị phạt không tính vào thời điểm nhận bóng, mà xác định vào thời điểm đồng đội chuyền bóng về hướng cầu thủ đó. Vì vậy, một thành viên không ở vị trí vào thời điểm đồng đội chuyền bóng hay đá phạt, nhưng đã chạy nhanh hơn bóng thì không bị coi là vi phạm lỗi.
- Một cầu thủ đứng ngang hàng với một thành viên đối phương và có một cầu thủ đối phương khác đứng gần đường biên ngang hơn hoặc đứng ngang với 2 cầu thủ đối phương cuối cùng, thì không bị coi là ở vị trí việt vị.
Trong quá trình áp dụng luật, các trợ lý trọng tài chỉ căng cờ báo lỗi khi họ xác định rõ cầu thủ phạm luật. Do đó, trong trường hợp còn nghi ngờ, các trợ lý trọng tài sẽ không tham gia vào tình huống đó.
Xử phạt lỗi việt vị trong thi đấu bóng đá
Việc xử phạt lỗi việt vị là một trong những quy tắc quan trọng nhằm duy trì sự công bằng và trật tự trong trận đấu bóng đá. Mọi trường hợp vi phạm lỗi việt vị sẽ bị trọng tài thổi phạt ngay lập tức. Trọng tài biên thường là người đầu tiên phát hiện ra lỗi việt vị và sẽ vẫy cờ báo hiệu để thông báo cho trọng tài chính quyết định. Khi một cầu thủ vi phạm bất kỳ lỗi nào, trọng tài sẽ cho đội đối phương hưởng quả phạt gián tiếp tại nơi xảy ra lỗi. Quả phạt gián tiếp này giúp đội bị phạm lỗi có cơ hội khôi phục lại thế trận và tiếp tục tấn công.
Đặc biệt, trong các tình huống mà trọng tài đã thổi phạt lỗi việt vị nhưng cầu thủ vẫn ghi bàn vào lưới đối phương, bàn thắng đó sẽ không được công nhận. Đây là quy tắc quan trọng giúp đảm bảo tính công bằng trong thi đấu. Trong những tình huống như vậy, thủ môn hoặc một cầu thủ trong đội đối phương sẽ được quyền phát bóng lên để tiếp tục trận đấu từ vị trí vi phạm lỗi. Việc xử lý và thổi phạt lỗi việt vị không chỉ giúp duy trì sự công bằng mà còn tạo ra những khoảnh khắc đầy kịch tính và bất ngờ trong mỗi trận đấu bóng đá.
Cách phá bẫy việt vị cho cầu thủ
Bẫy việt vị là một chiến thuật phòng thủ thông minh, được áp dụng tiên phong bởi câu lạc bộ bóng đá Arsenal của Anh vào đầu thế kỷ 20 và sau đó được phát triển bởi huấn luyện viên người Argentina nổi tiếng, Osvaldo Zubeldía. Chiến thuật này được thiết kế để buộc cầu thủ tấn công của đội đối phương rơi vào vị trí việt vị. Cụ thể, ngay trước khi cầu thủ tấn công của đội đối phương có thể nhận bóng, các hậu vệ sẽ di chuyển lên phía trên, đẩy cầu thủ tấn công kia vào vị trí việt vị.
Kỹ năng phá bẫy việt vị
Phá bẫy việt vị là một trong những kỹ năng quan trọng và cần thiết trong bóng đá. Thành công của việc phá bẫy việt vị được xác định khi cầu thủ tiền đạo đứng cao hơn hậu vệ đối phương so với đường biên ngang. Ngay khi đồng đội chuẩn bị chuyền bóng, cầu thủ tiền đạo cần nhanh chóng sử dụng tốc độ để vượt qua hậu vệ và nhận đường chuyền, sau đó dứt điểm ghi bàn. Kỹ năng này đòi hỏi tiền đạo phải có sự nhạy bén, khả năng quan sát tốt và tốc độ nhanh chóng.
Hai cách phá bẫy việt vị phổ biến
- Đứng trước hậu vệ đối phương : Trước khi đồng đội chuyền bóng, cầu thủ tấn công cần chú ý và quan sát thật nhanh. Ngay khi đồng đội phát bóng lên, cầu thủ tiền đạo phải lập tức di chuyển thật nhanh vượt qua hậu vệ để nhận bóng và dứt điểm. Phương pháp này yêu cầu sự nhạy bén và tốc độ từ phía cầu thủ tiền đạo.
- Ra hiệu cho đồng đội : Khi cầu thủ tấn công nhận thấy mình bị việt vị và đồng đội chuyền bóng cự ly gần, cầu thủ này sẽ không nhận bóng mà ra hiệu cho đồng đội chuyền bóng kia tiếp tục chạy xuống và dứt điểm. Đây là một trong những cách phá bẫy việt vị hiệu quả nhất hiện nay, giúp tận dụng tối đa cơ hội ghi bàn mà không vi phạm lỗi.
Cập nhật luật mới của FIFA về quy định việt vị bóng đá
Theo những điều chỉnh mới nhất được FIFA và Ủy ban Bóng đá Quốc tế (IFAB) thông qua vào ngày 28/7/2013, có những thay đổi quan trọng về luật việt vị mà các cầu thủ và người hâm mộ bóng đá cần nắm rõ. Theo quy định mới này, một cầu thủ rơi vào thế lỗi sai vị trí sẽ không thể nhận bóng hợp lệ, ngay cả khi đối phương di chuyển và chạm vào bóng bất kỳ lúc nào.
Điều này có nghĩa là ngay cả khi một cầu thủ đối phương vô tình chạm vào bóng trong khi người kia đang ở vị trí việt vị, tình huống vẫn sẽ bị coi là vi phạm luật việt vị. Trước đây, việc chạm bóng của đối phương có thể tạo ra cơ hội cho người ở vị trí việt vị được phép tiếp tục chơi bóng, nhưng với quy định mới, điều này đã không còn được chấp nhận.
Quy định mới này giúp làm rõ hơn các tình huống gây tranh cãi và giảm thiểu sự nhầm lẫn trong các trận đấu. Nó yêu cầu các cầu thủ cần phải cẩn thận hơn trong việc di chuyển và chọn vị trí để tránh bị rơi vào thế việt vị. Đồng thời, các trọng tài cũng sẽ dễ dàng hơn trong việc xác định và thổi phạt các tình huống.
Xem tiếp: Luật Treo Giò – Án “Tử” Cho Hành Vi Phi Thể Thao
Kết luận
Tóm lại qua những chia sẻ của OK9, phá bẫy việt vị yêu cầu sự nhạy bén, tốc độ và khả năng quan sát tốt từ cầu thủ tấn công, giúp họ vượt qua hàng phòng ngự và tạo cơ hội ghi bàn. Nắm vững các quy tắc và chiến thuật liên quan sẽ giúp các các thành viên nâng cao khả năng chiến thắng. Vì thế tiếp tục cập nhật thông tin tại trang web của chúng tôi bạn nhé!
